کشف الاسرار فی شرح الاستبصار (جزائری)کشف الاسرار فی شرح الاستبصار، تالیف سید نعمت الله جزائری ، از علمای قرن یازدهم هجری، شرحی بر استبصار شیخ طوسی به زبان عربی ، در دو جلد می‌باشد که در سال ۱۰۹۹ هجری به اتمام رسیده است. ۱ - ویژگیهامحقق شش ویژهگی برشمرده است: ۱- مولف این کتاب را بعد از کتب مهم خود؛ مانند انوار النعمانیه و شرح التهذیب ، و بعد از بحارالانوار علامه مجلسی ، نوشته و سبب شده تا عصاره و زبده کتاب‌های قبل از خود باشد. ۲- مشتمل بر جواهر دهگانه، درباره علم حدیث و رجال است که برای هر خواننده حدیث لازم می‌باشد. ۳- در بسیاری از مقامات کتاب، شرح مفصل تری نسبت به سایر شروح الاستبصار ، انجام گرفته است. ۴- سید به سایر شروحی که بر استبصار و تهذیب نوشته شده، توجه و نظر داشته است و از آنها نیز استفاده نموده و سعی در تفصیل و تدقیق آنها نموده است. ۵- به خود کتب استبصار و تهذیب نیز توجه و اعمال دقت نموده، بیش از آنچه که علامه مجلسی در ملاذ الاخیار توجه و امعان نظر داشته است. ۶- بر خلاف علامه مجلسی که به مذاهب عامه در شرحش نظر نداشته است، سید نعمه الله نظر آنان را نیز در شرح خود اشاره نموده است. ۲ - ساختار و محتوا۲.۱ - جلد اول کتابجلد اول، در دو بخش به شرح حال مؤلف و خاندان و فرزندان وی پرداخته و در ضمن آن به تفضیل از سوانح زندگی و آثارش سخن گفته است. که مفصل‌ترین و سودمندترین شرح حالی است که از مؤلف تاکنون نوشته شده است. [۱]
کشف الاسرار فی شرح الاستبصار، نعمت الله جزائری، ج۱، ص۴.
بخش اول مطالبی درباره مولف شامل سیره، شاگردان، اساتید، سفربه حویزه، شیراز، اصفهان، شوشتر و عتبات عالیات و کرامات و اتفاقات جالب و آموزندهای که برای وی افتاده است، چنانچه در سفر کربلا مقداری از تربت قدم امام حسین -علیه‌السّلام -را با تربت‌های دیگر از ائمه مخلوط نموده و آن را سرمه ی چشم خود می‌نماید، از آن پس دیدگانش قوت افزونی بر سابق پیدا می‌کند و این تربت را برای خود دوای هر دردی قرار می‌دهد، شرح حال ۴ فرزند وی که دارای مقامات علمی و درجات معنوی نیز بوده‌اند. و معرفی اجمالی تالیفات سید، که در حدود ۵۳ عنوان می‌باشد. بخش دوم؛ شامل یک خاتمه در وفات وکراماتی که از قبر سید نعمت الله مشاهده شده، همچنین تصاویری از مرقد و دست خط ایشان و نیز مقدمه وی بر کتاب استبصار آمده است.۲.۲ - جلد دوم کتابجلد دوم کتاب، با شرح حالی درباره شیخ طوسی و تقریظی از سید محمد موسوی جزایری آغاز و در ادامه اشاره‌ای به جواهر دهگانه است که برای هر خواننده حدیث لازم می‌باشد: جوهر اول: [۲]
کشف الاسرار فی شرح الاستبصار، نعمت الله جزائری، ج۲، ص۳۶.
تقسیم حدیث به اعتبار راویان به چهار بخش، جوهر دوم در تاریخ تنویع حدیث، جوهر سوم درباره سلوک محمدین ثلاثه ( شیخ صدوق ، کلینی ، طوسی ) در اصول اربعه آنان، جوهر چهارم بحث تعارض ، جوهر پنجم پیرامون روایت مشایخ از رجال مجهول ، جوهر ششم طرق رسیدن به مشایخ، جوهر هفتم درباره ی راوی مشترک در سند حدیث که مردد بین مقبول و غیر آن است، جوهر هشتم در بیان عده و جماعتی که در سند کلینی و شیخ (رحمهما الله) وارد شده، جوهر نهم در سبب قبول کردن اخباری که از راویان غیر امامی نقل شده است از طرف رجالیون شیعه ، جوهر دهم در اینکه آیا تقلید از مجتهد میت جایز است؟پس از آن، شرح کتاب طهارت استبصار شامل شرح خطبه شیخ طوسی ، شرح آبها و احکام آن در ۱۶ باب و چاه‌ها و احکامشان در ۳۴ باب، انجام می‌گیرد. جلد سوم در تتمه احکام چاه‌ها، ابواب غسل‌های مستحب و واجب ، ابواب جنابت و حیض و نفاس و تیمم و همچنین ابوابی در مورد طهارت لباس و بدن از نجاست. شرح کتاب به حالت مزجی می‌باشد و محقق آن در مواردی که لازم به توضیح بوده است با آوردن شمارهای، به توضیح بیشتر متن در پاورقی اشاره نموده است. ۳ - وضعیت کتابتحقیق و تعلیق این کتاب توسط سید طیب موسوی جزائری ، از نوادگان مولف صورت پذیرفته است. سید طیب، طی یک جلد به شرح حال سید نعمه الله و فرزندان وی پرداخته که کتاب حاضر را به سه جلد تبدیل کرده است. به گفته ی سید طیب، از قرن دوازدهم به بعد این اولین شرح و تعلیقه‌ای است که بر کتاب سید نعمت الله نوشته شده است. پاورقی‌ها جهت توضیح مطالب، از محقق بوده و بیشتر، مربوط به ذکر اسناد است و در پاره‌ای از موارد شامل توضیح و شرح لغات نیز می‌گردد. ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور). رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب حدیثی شیعه
|